Dinh dưỡng cho dân văn phòng sao cho đúng?

Ngồi làm việc tại chỗ suốt 8 tiếng/ngày, dân công sở thường ở trong tình trạng ít hay gần như không hề vận động.

Như vậy, đặc điểm của dân văn phòng là cường độ lao động thuộc loại nhẹ và trung bình. Vì thế, nhu cầu năng lượng bình quân trong một ngày là 1.800-2.000; 2.000-2.200 kcal.

1. Chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn của người làm việc văn phòng nên đảm bảo các chỉ tiêu sau đây:

- Chất đạm: Chiếm 15-20% tổng năng lượng hoặc 1-1,2g/kg cân nặng/ngày. Chú ý chất đạm từ thịt, cá, trứng sữa, đậu nành.

- Chất béo: Chiếm 20% tổng năng lượng, trong đó 2/3 là do dầu cung cấp, chú ý dầu cá, dầu thực vật. Nên có khoảng 1/3 từ dầu thực vật, tương đương với 4-5 thìa nhỏ dầu.

- Chất bột đường: Chiếm 60-65% tổng năng lượng bằng miệng bát cơm (cần trừ lượng chất bột đường từ bánh phở 180-100g, bánh kẹo, hoa quả ăn thêm ngoài bữa chính).

- Chất xơ: Cần khoảng 25g/ngày; tương đương 300 gam rau, quả /ngày

2. Gợi ý một số thực phẩm

Tiến sĩ Nguyễn Văn Ninh, Bộ môn Dinh dưỡng, Đại học Y Hà Nội gợi ý các nhân viên công sở một số lựa chọn thực phẩm để có một chế độ ăn uống hợp lý.

Cá và hải sản

Cá trích, cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá bơn, cá cơm, cá mòi… là nguồn phong phú axít béo omega-3, vốn là các thành phần chính của não, võng mạc và mô thần kinh. Axítbéo omega-3 giúp tăng năng lượng, nâng cao khả năng học tập, cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề và tăng khả năng ghi nhớ,sự tập trungcũng như tăng cường thông tin liên lạc giữa các tế bào não.

Hải sản như: sò huyết, hến... có hàm lượng kẽm, canxi, đồng.... cao, tăng cường chức năng hoạt động của não, chống oxy hóa.

Đậu nành

Thực phẩm được làm từ đậu nành như sữa đậu nành và đậu phụ rất giàu choline, lecithin và isoflavone.Choline đã được chứng minh tác động tích cực phát triển não bộ, làm chậm mất trí nhớ. Lecithin giúp ngăn ngừa các mảng bám tích tụ trong não. Isoflavone giúp cải thiện chức năng nhận thức, ghi nhớ...

Rau xanh, quả, hạt, có màu vàng, đỏ, tím

Cần ăn 200-300mg/ngày. Có thể lựa chọn rau cải, ngót, muống, rau sống.

Các loại củ quả hành tây, ớt đỏ, cà rốt, gấc, măng tây, đậu bắp, nấm, giá đỗ, đậu đen, đậu tím... cung cấp các chất dinh dưỡng như: vitamin E, B6, folate, axít béo omega-3, omega-6 và chất chống ôxy hóa dự phòng ung thư.

Trái cây (táo, đu đủ, cà chua, cà rốt, khoai lang nghệ ...) rất giàu các chất chống oxy hóa, chống lão hóa, phòng ung thư.

Ngũ cốc nguyên hạt

Các loại ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, mầm lúa mì, gạo lức… chứa nhiều vitamin, chất khoáng, chất xơ giúp tăng hoạt động cho não, trí nhớ. Bên cạnh đó, nó cũng cải thiện hệ thống tiêu hóa, phòng chống bệnh, rối loạn tiêu hóa, tốt cho bệnh nhận mỡ máu và đường máu cao.

Trứng

Đây là nguồn giàu vitamin B và lecithin. Trứng cung cấp các chất axít béo thiết yếu cho não, các vitamin và chất khoáng cần thiết. Lòng đỏ trứng rất giàu choline, chất tốt cho não, giúp cải thiện trí nhớ.

Ngay cả những người có cholestrerol cao cũng có thể ăn 2-3 quả/tuần, không nên kiêng tuyệt đối.

Thực phẩm giàu canxi-vitamin D

Nhu cầu canxi khoảng 1.000mg/ngày, trong khi khẩu phần ăn chỉ cung cấp được 500mg, phần còn lại phải được bù qua uống sữa, hoặc uống bổ sung canxi.Thực phẩm giàu canxi, vitamin D như: sữa và các chế phẩm, phô mai, cá biển, mộc nhĩ, nấm hương, gan gà, lòng đỏ trứng, tôm, cua.

Thiếu vitamin D do ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng ngày càng phổ biến. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy có đến 40-60% trẻ em và phụ nữ Việt nam thiếu vitamin D.

Các loại thực phẩm giàu chất sắt

Thiếu sắt đã được chứng minh là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu tập trung, giảm sự thông minh và làm chậm quá trình tư duy.

Chất sắt là cần thiết để cung cấp khí ôxy cho não để não tiếp tục hoạt động bình thường. Các loại thịt đỏ và gan là những nguồn bổ sungchất sắt tốt nhất.

Dân văn phòng, đặc biệt là phụ nữ có nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt cao. Do nhu cầu cao, khẩu phần ăn cung cấp không đủ, việc bổ sung thêm viên sắt hoặc đa vi chất là cần thiết, là bắt buộc khi có thai.

3. Những lời khuyên khác

Tránh xa chế độ ăn kiêng ‘siêu tốc’ và các viên thuốc làm ‘ốm’
Xu hướng chung của con người là thích đạt ngay kết quả và tìm kiếm những bí kíp thần kỳ giúp giảm cân nhanh chóng. 

Tuy nhiên, những chế độ ăn kiêng khắc nghiệt sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt 1 hay nhiều vi chất cơ bản (chẳng hạn như cacbon hydrate) hay thiếu hẳn một số nhóm thực phẩm, hoặc không đủ năng lượng khiến cơ thể mệt mỏi, mất cân bằng… Đúng là bạn sẽ giảm cân nhưng nếu bạn chỉ ăn vài lá xà lách và 12 quả trứng một ngày thì rồi bạn sẽ nhanh chóng tăng cân trở lại thôi và chắc chắn sẽ còn tăng nhiều hơn trước đó. Hãy nhớ rằng, ngoài mục đích giảm cân bạn còn phải duy trì thành quả nữa.

Uống thuốc làm ốm sẽ nhanh chóng mang lại kết quả như mong chờ nhưng chúng cũng rất đắt và 100% là có tác dụng phụ (tiêu chảy, mất ngủ, khử nước, hồi hộp, lo lắng, trầm cảm…). Để giảm cân thành công, bạn nên thay đổi lối sống của mình và đừng bao giờ nghĩ tới các loại thuốc ‘làm ốm’.

Tăng cường vận động khi có thể 
Kết hợp chế độ ăn giàu chất xơ, ít béo cùng với tập luyện đều đặn sẽ đem đến hiệu quả tối ưu nhất. Nghiên cứu cho thấy những người đang muốn thon thả mà luyện tập, thực hiện chế độ ăn kiêng dễ dàng hơn, giảm nhiều cân hơn những người mà chỉ áp dụng chế độ ăn giảm cân.

Thử kết hợp các bài tập luyện trong giờ làm việc. Tham gia vào lớp tập thẩm mỹ mở cửa 24 giờ trong ngày; bơi, đạp xe, nhảy dây, chơi một môn thể thao, làm vườn, chạy hay đi bộ.
 

Luôn cố gắng vận động nhiều nhất trong suốt thời gian làm việc (như đi bộ lên văn phòng bằng cầu thang bộ, đi bộ tới nơi ăn trưa, rủ mọi người trong văn phòng cùng tập).

Uống nhiều nước nhưng đừng quá nhiều

Gần 3/4 bộ não là nước nên bổ sung chất lỏng cho não là cần thiết vì giúp não hoạt động linh hoạt, tỉnh táo sảng khoái.

Mỗi ngày cần uống thêm khoảng 1,5 đến 2 lít nước, khi thiếu hoặc mất 2% lượng nước, xuất hiện những dấu hiệu về khát, kèm theo dấu hiệu rối loạn về trí nhớ. Khi mất nước xảy ra, não giải phóng các hormone cortisol làm co các nhánh trong não phụ trách việc lưu trữ thông tin. Điều này làm giảm năng lực ghi nhớ của não bộ. Nước khoáng với hàm lượng khoáng thấp rất phù hợp cho sử dụng hàng ngày, đặc biệt cán bộ văn phòng.

Uống 4 cốc nước (1 lít) trong suốt 8 giờ nơi công sở, chưa kể trà, cà phê, đồ uống lạnh, nước quả và 2 cốc nước cho buổi tối là tối ưu nhất. Không nên uống nhiều hơn 1,5 lít nước/ngày bởi quá trình ‘đào thải’ lượng nước thừa này sẽ làm ‘hao hụt’ nhiều khoáng chất quan trọng (canxi, magiê, kalia và natri), thậm chí gây ngộ độc nước.

Không bao giờ bỏ ăn sáng

Nghiên cứu cho thấy những người ăn sáng đều đặn sẽ làm việc hiệu quả hơn, ít mệt mỏi hơn và cũng tràn đầy sinh lực hơn những người chỉ uống một tách cà phê thay cho bữa sáng. Do mức đường huyết luôn thấp nhất khi bạn thức giấc vào buổi sáng nên nếu không bổ sung năng lượng ngay cho cơ thể, não sẽ không thể có một sự ‘khởi động’ tốt để sẵn sàng cho ngày làm việc dài. Nếu bữa ăn sáng của bạn gồm xôi ruốc, hoa quả tươi, sữa gạn kem hay sữa chua, hoặc bánh mỳ thịt nướng ăn cùng phô mai, một ly sữa hay ca cao nóng…. thì một ngày mới tuyệt vời đã được ‘khởi động’ rồi đấy!