Thanh lọc cơ thể sao cho đúng?

“Bác sĩ Google” là number 1 ?

Thấy da mặt dạo gần đây trở nên xám xịt, cô bạn tôi hốt hoảng la lên “phải thanh lọc cơ thể thôi”! Tôi hỏi, thanh lọc bằng cách nào? Cô ấy nói lên hỏi “bác Google” sẽ có ngay. Thế là cô bạn lui cui mở máy tính và đọc lấy đọc để. Sau một lúc “nghiên cứu” thì hí hửng chốt hạ: “Tớ đã tìm ra cách detox thích hợp cho mình rồi”. Một cô bạn khác thì than ngắn thở dài mỗi khi nhìn xuống vòng 2. “Tớ buồn quá, chẳng hiểu sao càng ngày tớ càng có cảm giác mình mập ra, dù ăn uống vẫn bình thường, có lẽ người tớ chứa cả “tấn” chất độc trong đó rồi không chừng. Nghe nói, dạo này phụ nữ muốn khỏe đẹp thì phải thường xuyên detox. Bây giờ, muốn thon gọn lại chắc tớ phải detox thôi...”.

Thật ra, detox - khái niệm mà dân gian thời @ thường gọi là “thanh lọc cơ thể” đang bị nhầm lẫn một cách đáng tiếc, mà nguyên nhân xuất phát từ hàng loạt bài viết trên mạng, với hình ảnh những cô gái da dẻ trắng hồng, thân hình quyến rũ. Họ chia sẻ bí quyết để có được làn da và hình thể như... mơ là nhờ detox, chẳng hạn như: Trong 10 ngày, thay vì ăn, thì uống các loại nước cung cấp calo và dưỡng chất để bộ máy tiêu hóa nghỉ ngơi. Trung bình mỗi ngày uống từ 6 - 12 ly nước lọc pha cốt chanh và ớt bột mỗi khi thấy đói. Uống thêm thuốc nhuận tràng trước khi ngủ, và uống một ly nước muối vào buổi sáng.... Nói chung, các phương pháp detox đều tránh thực phẩm thông thường như tinh bột, thịt cá, chỉ uống nước ép rau quả trong thời gian dài. Tuy nhiên, thực tế tác dụng của detox ra sao thì đến nay vẫn còn nhiều điều cần xem xét.
 

Detox dưới lăng kính y học hiện đại

Tạo hóa đã ban tặng cho mỗi người chúng ta một hệ thống thải độc cơ thể vô cùng hoàn hảo. Tuy nhiên, trong môi trường sống hiện nay, chúng ta đang phải đối mặt trước vô vàn mối nguy hiểm với sức khỏe: hóa chất độc hại, ô nhiễm bức xạ, ô nhiễm môi trường, lười vận động... Hằng ngày, chúng ta nạp vào cơ thể hàng nghìn loại độc tố khác nhau, tạo áp lực nặng nề lên hệ thống thải độc của cơ thể, khiến hệ thống này bị quá tải. Độc tố không được đào thải ra ngoài sẽ tích tụ trong cơ thể, ở tim, gan, phổi, xương, hệ thống thần kinh... đây chính là nguyên nhân khiến bệnh tật ngày càng gia tăng, đặc biệt là ung thư. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp thanh lọc cơ thể được nhiều người áp dụng mà phần lớn các phương pháp này đều sử dụng nước hoa quả hoặc nhịn ăn để loại bỏ hoàn toàn cặn bã ra ngoài.

Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Thị Ngọc Diệp, Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cho rằng việc thay đổi đột ngột chế độ ăn uống là không nên vì cơ thể muốn khỏe mạnh cần được cung cấp các chất dinh dưỡng cho tế bào hoạt động. Các chất dinh dưỡng bắt buộc phải lấy từ nguồn thực phẩm sinh được năng lượng, ví dụ từ chất bột đường, chất đạm, chất béo. Nếu đột nhiên có kế hoạch không ăn các chất dinh dưỡng sinh năng lượng, mặc dù cơ thể vẫn tồn tại được, nhưng nó sẽ sử dụng năng lượng từ nguồn dự trữ để chuyển hóa ngược lại. Quá trình chuyển hóa ngược sinh ra nhiều chất thải độc hại hơn so với khi lấy thực phẩm từ bên ngoài. Vô hình trung, tưởng là đang thải độc cho cơ thể nhưng thật ra là cơ thể đang tự sinh ra chất độc và về lâu dài sẽ khiến cơ thể rơi vào tình trạng mệt mỏi, mất sức sống.

Đó là chưa kế khi cơ thể yếu dần do thiếu năng lượng sẽ kéo theo các rối loạn chuyển hóa. Nếu cơ thể vốn tiềm ẩn một số bệnh như rối loạn tim mạch hoặc rối loạn chuyển hóa, trong điều kiện bình thường, các bệnh này chưa bộc lộ, thực hiện detox là cơ hội giúp các bệnh này bùng phát. Ngoài ra, trong thời gian thực hành detox, cơ thể không khỏe thì dễ xảy ra tai nạn lao động, tai nạn giao thông. Việc uống nước pha giấm, pha chanh, pha muối... còn gây tác hại đến hệ thống tiêu hóa.

Giải độc đúng cách

Bác sĩ Diệp cho biết sau một thời gian áp dụng phương pháp detox như kể trên thì một số người có dấu hiệu giảm cân. Sở dĩ có hiện tượng này là do năng lượng nạp vào ít hơn so với nhu cầu cơ thể nên cơ thể sẽ sử dụng năng lượng trong cơ, mỡ, gan để tạo ra năng lượng cho cơ thể hoạt động, vì vậy mới thấy giảm cân. Nhưng thật ra phần giảm xuống này là giảm nước, giảm mỡ, giảm cơ.
 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, muốn giảm cân một cách khoa học thì phải làm sao giảm được lượng mỡ thừa, còn cơ phải giữ nguyên. Detox mặc dù vẫn xác định là có giảm cân nhưng việc giảm cân này thường kéo theo giảm cơ và khi mất cơ thì cơ thể yếu đi là điều hiển nhiên. Theo bác sĩ Diệp, phương pháp detox triệt để theo kiểu không ăn cái gì hay nói nôm na là nhịn đói và chỉ uống nước rau quả không có mặt tích cực nào. Đây là phương pháp phản khoa học.

Lời khuyên của bác sĩ Diệp là mọi người không nên áp dụng detox triệt để như trên. Có nhiều phương pháp khác đã được y học chứng minh, có thể làm cho cơ thể khỏe mạnh hơn. Cách tốt nhất để detox thanh lọc, thải độc và làm sạch hệ thống cơ thể là uống nhiều nước mỗi ngày, ăn nhiều các thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm chứa các chất chống ô xy hóa như: bông cải xanh tươi, bắp cải, cải xoăn, tỏi, rau mùi, atisô, ô liu, nho, dâu, dưa hấu, đu đủ... Duy trì lối sống lành mạnh, vận động hằng ngày và tránh tiếp xúc với các yếu tố độc hại.